Chú chuột Frederick

CHÚ CHUỘT FREDERICK

LEO LIONNI

MINH CƯỜNG dịch

Tóm tắt

Mô-đun của Nicole Giambalvo

Mùa đông đã gần kề và tất cả những con chuột đồng đều bận rộn công việc chuẩn bị tích trữ đồ ăn cho những tháng lạnh sắp tới – tất cả chỉ trừ Frederick. Frederick lúc nào cũng mơ mộng, chú đang sửa soạn một món quà bất ngờ nho nhỏ sưởi ấm con tim và nuôi dưỡng tinh thần của những con chuột đồng loại khi chúng thấy cần món quà ấy nhất.

Hướng dẫn thảo luận triết học

Frederick đặt ra nhiều câu hỏi triết học. Bản tính của cộng đồng triết lý xã hội chi phối cộng đồng chỉ là một. Câu chuyện của Frederick dường như tỏ ra đồng tình với Chủ nghĩa tập thể, một thuật ngữ mô tả bất kỳ quan điểm đạo đức, chính trị hoặc xã hội nào nhấn mạnh sự phụ thuộc lẫn nhau của con người và tầm quan trọng của một tập thể, thay vì tầm quan trọng của các cá nhân riêng biệt. Các triết gia xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa thời kỳ đầu đã truyền cảm hứng cho những người theo chủ nghĩa tập thể, như Hegel và Marx. Những người theo chủ nghĩa tập thể quan tâm đến cộng đồng và xã hội và tìm cách ưu tiên cho các mục tiêu nhóm hơn các mục tiêu cá nhân. Họ tin rằng có một thứ “khế ước xã hội” nào đó, trong đó các điều khoản của khế ước này do “ý chí chung” của mọi người quyết định. Trong câu chuyện, Frederick đã đóng góp cho cộng đồng chuột theo một cách khác với những con chuột khác. Thế nhưng, có phải chú vi phạm khế ước xã hội khi đã không tham gia vào việc tích góp đồ ăn?

Frederick cũng đặt ra câu hỏi về bản chất của công việc [hay lao động]. Có nhiều luận cứ về việc những hành động nào được coi là công việc, và trong xã hội chúng ta không có ranh giới tách bạch rõ ràng nào giữa hành động được coi là công việc và hành động không không được coi là công việc. Trong câu chuyện, Frederick không làm lụng chân tay, nhưng vẫn góp công sức cho gia đình chuột. Có phải Fredrick đang làm việc không? Lý thuyết giá trị lao động của Karl Marx cho thấy rằng lao động của một người chỉ tương đương giá trị của nó trong xã hội. Giá trị sử dụng quyết định giá trị của hàng hóa được sản xuất. Marx ắt sẽ xem sự đóng góp của Frederick là không cần thiết về mặt xã hội hoặc không có giá trị hoặc không ngang bằng sự đóng góp của những con chuột khác, vì chúng đã góp phần vào sự sinh tồn của cả gia đình. Nếu chúng không ăn hết nguồn lương thực thì thơ ca của Frederick có thể không có bất cứ giá trị sử dụng nào. Mặt khác, người ta có thể cho rằng phần đóng góp của Frederick là cần thiết. Có lẽ thơ ca là cái gì đó độc đáo và chỉ có giá trị cho những ai sẵn sàng muốn chi trả. Nếu Frederick là một thi sĩ nổi tiếng thì thơ ca của chú có giá trị hơn không? Một lần nữa, việc nhấn mạnh đến cộng đồng và vai trò của mọi người trong cộng đồng của mình được giải quyết. Một phần của lý thuyết xã hội chủ nghĩa của Marx phát biểu rằng mọi người ai cũng phải làm công việc nào đó thì mới được hưởng lợi ích. Vậy có công bằng không nếu Fredrich được hưởng thức ăn?

Tầm quan trọng của nghệ thuật và vai trò của nghệ sĩ trong xã hội là những chủ đề khác được đề cập trong câu chuyện. Vai trò của Frederick là gì? Nhiều thi sĩ đã bàn luận về những câu hỏi này. Một số nhấn mạnh vào việc thi sĩ được trả nhuận bút bao nhiêu và tại sao được trả là điều cần thiết để biết chức năng xã hội của thơ. Những người khác nói rằng nội dung của thơ phản ánh ích lợi đặc biệt của nó, hay cái cách bài thơ làm cho ta cảm nhận và kết nối ta với người khác là chức năng xã hội của nó. Những người khác nữa thì cho rằng chức năng xã hội của thơ ca thì đấy, ai muốn rút từ nó ra cái gì thì rút. Vì thế, tầm quan trọng của thi ca, hay bất cứ loại hình nghệ thuật nào, trong xã hội chúng ta là chưa rõ ràng. Phần đóng góp thơ ca của Frederick cho gia đình chuột là hữu ích, nhưng nhiều người người cho rằng cái ăn và chỗ ở quan trọng hơn nghệ thuật nhiều đối với sự sinh tồn của gia đình.

Câu hỏi thảo luận triết học

Bản chất của cộng đồng

“Tôi đang góp nhặt từ ngữ. Những ngày mùa đông dài lê thê và chúng ta sẽ cạn điều muốn nói.”

1. Cái gì làm nên một cộng đồng?

2. Thử nghĩ về những cộng đồng nào đó mà bạn là thành viên. Làm sao bạn biết đấy là cộng đồng?

3. Trường học của bạn là một cộng đồng và mọi người đều đóng góp cái gì đó cho nó. Chuột cũng có cộng đồng và các con chuột đang đóng góp cái gì đó. Chuột đóng góp gì và đóng góp như thế nào?

4. Có phải tất cả mọi người đều phải làm phần việc của mình trong cộng đồng?

5. Frederick đóng góp gì?

6. Frederick là một thành viên của cộng đồng chuột. Frederick có xứng đáng nhận được thức ăn cho dù chú không thu lượm chút thức ăn nào?

7. Bạn có nghĩ rằng sẽ là công bằng nếu chú được nhận phần thức ăn? Tại sao có hay tại sao không?

Bản chất của công việc

“Tôi đang làm việc” Frederick nói “Tôi đi gom những tia nắng cho những ngày đông tối tăm và lạnh lẽo.”

1. Bạn có nghĩ là Frederick đang làm việc không?

2. Khi nào bạn cảm thấy như là bạn đang làm việc?

3. Nếu bạn thích cái gì đó thì đó vẫn là công việc chứ?

4. Bạn có nghĩ đi học là công việc không?

5. Chủ đề ưa thích của bạn là công việc? Thế thì chủ đề bạn ít thích nhất là gì?

6. Công việc có khó nhọc không? Tại sao có hay tại sao không?

7. Công việc khác với vui chơi ở chỗ nào? Hãy cho một ví dụ về cái gì đó bạn nghĩ là công việc và cái gì đó bạn nghĩ là vui vui chơi.

8. Bạn có được trả tiền cho công việc? Tại sao có hay tại sao không?

9. Có những người chơi thể thao chuyên nghiệp và họ được trả tiền, có phải họ đang làm việc không?

10. Chỉ có người lớn mới làm việc?

11. Công việc phải là công việc chân tay? Tại sao phải hay tại sao không?

12. Cái gì có thể hay không thể là công việc?

13. Suy tư có phải là công việc không?

Giá trị của công việc

“Nguồn trợ cấp của bạn thế nào, Frederick?”

1. Điều gì làm cho một loại công việc nào đó trở nên quan trọng?

2. Bạn có nghĩ rằng công việc của Frederick có giá trị không kém gì so với công việc của những con chuột khác không? Tại sao có hay tại sao không?

3. Nếu có điều gì đó không quan trọng hay không quan trọng bằng thì có phải nó không phải là công việc không?

4. Cả hai có thể quan trọng như nhau, nhưng theo những cách khác nhau? Đâu là những sự khác biệt?

5. Điều gì sẽ xảy ra với những con chuột nếu Frederick không làm thơ?

Bản chất của thơ ca

“Nhưng Frederick”, chúng nói, “bạn là một thi sĩ!”

1. Bạn có thích thơ không? Thơ của Frederick thế nào? Tại sao thích hay tại sao không?

2. Tại sao người ta làm thơ?

3. Thi sĩ có phải là một nghề không? Tại sao phải hay tại sao không phải?

4. Thơ ca là công việc hay trò vui? Tại sao?

5. Người ta có cần thơ không? Thơ có quan trọng không? Tại sao quan trọng hay tại sao không quan trọng?

6. Đối với chuột, có bài thơ có quan trọng hơn có đồ ăn không? Đối với người thì sao? Tại sao có hay tại sao không?

7. Tại sao đối với con người có nghệ thuật như bức tranh, bài thơ, và bản nhạc lại là quan trọng?

Nguồn: https://www.teachingchildrenphilosophy.org/BookModule/Frederick