Mô phỏng / Imitation

MÔ PHỎNG

Imitation

NHẬN THỨC LUẬN, SIÊU HÌNH HỌC, MỸ HỌC.  [tiếng Hy Lạp: mimesis] (1) Plato sử dụng khái niệm mô phỏng, giống như tham dự, để mô tả mối quan hệ với những cái cá biệt với các Hình thức. Các hình thức là những cái nguyên bản, tương tự như các hình mẫu của họa sĩ hay của nhà điêu khắc, và những cái cụ thể là là những bản sao hay nhựng cái tương đồng với chúng. Điều này cho thấy rằng cái cá biệt thấp kém hơn các hình thức, vì nói chung cái nguyên bản không phụ thuộc vào các bản sao, trong khi các bản sao phải phụ thuộc vào cái nguyên bản. Các Hình thức không phụ thuộc vào những cái cá biệt, trong khi đó cái sau không thể tồn tại nếu không có các Hình thức. (2) Plato cũng sử dụng từ này để mô tả bản tính của nghệ thuật; nghệ thuật chủ yếu là sự mô phỏng của cái cá biệt, mà bản thân cái cá biệt này lại là sự mô phỏng của Hình thức, vì thế nó xa rời chân lý; hơn nữa, nghệ thuật với tư cách là sự mô phỏng có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến nhân cách của người diễn xuất; vì những lý do này, Plato đã yêu cầu trục xuất tất cả các loại nghệ thuật mô phỏng ra khỏi nhà nước lý tưởng của ông. Tuy nhiên, quan niệm "nghệ thuật là sự mô phỏng" của ông vẫn có ảnh hưởng lâu sài trong lý thuyết văn học.
-----------------------------------
"Vì sự mô phỏng chắc chắn là một loại sản xuất, nhưng nó chỉ sản xuất ra hình ảnh, như chúng tôi đã nói, chứ không sản xuất ra cái nguyên bản đủ mọi loại." Plato, Sophist

-----------------------------------

Nguồn: Từ điển triết học phương Tây, (ĐHP dịch).