Phán đoán lựa chọn / Alternation

PHÁN ĐOÁN LỰA CHỌN

ALTERNATION

LOGIC HỌC Một phán đoán phức ở dạng "p hoặc q", cũng gọi là phán đoán tuyển, đối lập với phán đoán liên kết. Từ logic "hoặc" trong một phán đoán như thế chấp nhận cả lối diễn giải mang tính loại trừ hoặc lối diễn giải không mang tính loại trừ trong ngôn ngữ đời thường. Khi nó được sử dụng theo nghĩa loại trừ, "p hoặc q" là đúng nếu chỉ một trong hai phán đoán thành phần mang giá trị đúng. Điều đó có nghĩa là p đúng hoặc q đúng, chứ không thể có chuyện cả hai cùng đúng. Theo nghĩa không loại trừ, "p hoặc q" là đúng nếu ít nhất một phán đoán thành phần của nó mang giá trị đúng. Điều đó có nghĩa là p đúng hoặc q đúng, hay cả hai cùng đúng. Trong khi phán đoán lựa chọn có thể bao gồm cả hai nghĩa của chữ "hoặc" thì một số nhà logic học thích giới hạn phán đoán lựa chọn vào nghĩa loại trừ của chữ "hoặc", còn những người khác thì lại thích giới hạn phán đoán lựa chọn vào nghĩa không loại trừ.

-----------------------------

"Trong khi phán đoán liên kết đúng khi và chỉ khi tất cả các phán đoán thành phần của nó đều đúng, phán đoán lựa chọn sai khi và chỉ khi tất cả các phán đoán thành phần của nó đều sai." Quine, Methods of logic.

-----------------------------

Nguồn: Từ điển triết học phương Tây, (ĐHP dịch).