Tự-quy chiếu / Self-reference

TỰ-QUY CHIẾU / SELF-REFERENCE

LOGIC HỌC  Đặc điểm của câu nói về chính nó, trong những trường hợp quan trọng dẫn tới nghịch lý. Chẳng hạn, một người nào đó nói: "Tôi nói dối". Nếu điều anh ta nói là đúng thì anh ta đang nói dối, và đấy là câu nói sai. Nếu điều anh ta nói là sai, thì anh ta không nói dối, và đấy là câu nói đúng. Russell đã nghĩ ra lý thuyết về các loại hình để loại trừ loại nghịch lý này. Theo lý thuyết của Russell, ta có thể tránh những nghịch lý như vậy nếu ta phân biệt các câu bậc một là những câu nói về các đối tượng và những câu bậc hai là những câu nói về những câu bậc một. Đã có những nỗ lực khác để giải quyết nghịch lý này và những nghịch lý tự-quy chiếu khác.

"Đúng là tự-quy chiếu là một đặc điểm chung của các phát ngôn mang tính nghịch lý về logic và nếu nó bị loại trừ như là cái vô nghĩa thì ta không thể biểu diễn chúng được." Quinton, The Nature of Things.

Nguồn: Từ điển triết học phương Tây (Blackwell, 2004)