Siêu hình học

Bầu trời đầy sao trên đầu tôi và quy luật đạo đức ở trong tôi (Kant)

Tìm kiếm

Chuyên đề triết học

TRƯỜNG PHÁI TRIẾT HỌC

Thuật ngữ triết học

Bản tin triết học

Siêu hình học đi đến đâu? (I)
16/03/2020 10:35
LÊ TÔN NGHIÊM || Thoạt nhìn Siêu-hình học hiện ra như một môn học rất hàm hồ: vừa có vẻ trang trọng, vừa có vẻ lố bịch, đáng phì cười. Vì nói đến Siêu-hình là nói tới một vấn đề và một môn học xem ra rất nghiêm nghị
Đơn tử luận như là siêu hình học
18/02/2020 11:15
JOHANNES HIRSCHBERGER (1900-1990) | Vũ Hoàng Lan Phương dịch | Bùi Văn Nam Sơn hiệu đính || Nhắc đến Leibniz, ta ngay lập tức nghĩ đến khái niệm đơn tử (monad) của ông. Với khái niệm này, Leibniz đã tìm cách giải quyết vấn đề do định nghĩa về bản thể của Descartes gây ra.
Bản thể trong triết học Descartes
14/02/2020 16:09
JOHANNES HIRSCHBERGER (1900-1990) | Vũ Hoàng Lan Phương dịch || Bùi Văn Nam Sơn hiệu đính || Triết học Descartes thực sự là một siêu hình học về bản thể, điều ta không nên bỏ qua trong những vấn đề nhận thức luận được thể hiện bởi cái Tôi tư duy. Đối với Descartes...
Thuyết duy tâm siêu nghiệm như là chìa khóa để giải quyết biện chứng vũ trụ học
11/04/2018 11:26
IMMANUEL KANT (1724-1804) | BÙI VĂN NAM SƠN dịch và chú giải || Không có gì được mang lại một cách hiện thực cho ta ngoài tri giác và sự tiến triển thường nghiệm từ tri giác này đến các tri giác có thể có khác.
Cách nhìn hoài nghi về các vấn đề vũ trụ học qua bốn ý niệm siêu nghiệm
05/04/2018 18:10
IMMANUEL KANT (1724-1804) | BÙI VĂN NAM SƠN dịch và chú giải || Chúng ta sẵn sàng từ bỏ việc yêu cầu giải đáp các vấn đề trên đây theo cách giáo điều, nếu ta hiểu ngay từ đầu rằng, dù trả lời như thế nào, cách giáo điều chỉ làm tăng thêm sự bất tri của ta, dẫn ta từ sự mù mịt tối tăm này đến sự mù mịt tối tăm còn lớn hơn nữa
Về sự nhất thiết buộc lý tính thuần túy phải tìm ra giải đáp cho các vấn đề siêu nghiệm của chính nó
30/03/2018 10:09
IMMANUEL KANT (1724-1804) | BÙI VĂN NAM SƠN dịch || Cho rằng có thể giải quyết mọi vấn đề và trả lời mọi câu hỏi là sự khoác lác và tự cao vô lối, chỉ tự làm mất uy tín và sự đáng tin cậy trước người khác. Tuy nhiên, vẫn có những môn khoa học mà bản tính tự nhiên của nó là:
Về mối quan tâm của lý tính nơi sự tự mâu thuẫn này của nó
25/03/2018 20:48
IMMANUEL KANT (1724-1804) | Bùi Văn Nam Sơn dịch | Như vậy là chúng ta đã có toàn bộ diễn biến của các Ý niệm vũ trụ học và chúng không hề cho thấy có một đối tượng nào tương ứng với chúng được mang lại trong bất kỳ một kinh nghiệm khả hữu nào
Nghịch lý thứ tư giữa các ý niệm siêu nghiệm
07/03/2018 19:34
IMMANUEL KANT (1724-1804) | BÙI VĂN NAM SƠN dịch và chú giải || Luận cứ thuần túy vũ trụ học chứng minh sự tồn tại của một Hữu thể tất yếu không thể bằng cách nào khác hơn là không đồng thời đi vào giải quyết câu hỏi liệu Hữu thể ấy là bản thân thế giới hay là một cái gì khác với thế giới.
Nghịch lý thứ ba giữa các ý niệm siêu nghiệm
06/03/2018 21:21
IMMANUEL KANT (1724-1804) | BÙI VĂN NAM SƠN dịch và chú giải || Ý niệm này chỉ mới tạo nên khái niệm về tính tự khởi tuyệt đối của hành động như là cơ sở thực sự cho việc có thể quy cho (Imputabilität) tự do như là nguyên nhân cho một số loại đối tượng nhất định.
Nghịch lý thứ hai giữa các ý niệm siêu nghiệm
05/03/2018 10:36
IMMANUEL KANT (1724-1804) | BÙI VĂN NAM SƠN dịch và chú giải || Người ta có thể dễ dàng làm hỏng sự chứng minh về tính tất yếu của cái đơn tố khi xem nó như là bộ phận cấu thành của mọi cái đa hợp có tính bản chất, và qua đó làm hỏng cả toàn bộ công việc của họ,
Các nhận xét chung và kết luận về cảm năng học siêu nghiệm
04/03/2018 18:57
IMMANUEL KANT (1724-1804) | BÙI VĂN NAM SƠN dịch và chú giải || Vậy đến đây, ta đã có được một trong các phần cần thiết để giải quyết vấn đề chủ yếu của Triết học-siêu nghiệm: LÀM THẾ NÀO
Giải thích [về không gian và thời gian]
03/03/2018 15:43
thời gian và không gian là hai nguồn nhận thức, từ đó ta có thể rút ra những nhận thức tổng hợp tiên nghiệm khác nhau, mà hàng đầu là Toán học đã mang lại điển hình rực rỡ về phương diện các nhận thức về không gian và về các quan hệ của không gian.
Về thời gian
03/03/2018 15:15
IMMANUEL KANT (1724-1804) BÙI VĂN NAM SƠN dịch và chú giải || Thời gian không gì khác hơn là mô thức của giác quan bên trong, tức của trực quan về chính ta và về trạng thái bên trong [nội tâm] của ta. Vì thời gian không thể là một quy định của những hiện tượng bên
Về không gian
02/03/2018 14:31
Không gian không gì khác hơn là mô thức cho mọi hiện tượng của giác quan bên ngoài; tức là, điều kiện chủ quan của cảm năng, chỉ nhờ đó trực quan bên ngoài mới có thể có được cho ta.
Nghịch lý thứ nhất giữa các ý niệm siêu nghiệm
02/03/2018 10:06
IMMANUEL KANT (1724-1804) | BÙI VĂN NAM SƠN dịch và chú giải || Giả thiết rằng thế giới không có một khởi đầu trong thời gian: như vậy cho tới một thời điểm được cho nào đó, một thời gian vô cùng (eine Ewigkeit) đã trôi qua, và do đó,
Về những sự ta có thể hoài nghi
12/02/2018 18:46
Trước đây ít năm, tôi đã nhận định rằng từ tuổi thơ ấu tôi đã coi là chân thực biết bao điều sai lầm, rồi trên những nền tảng đó tôi đã xây dựng biết bao điều đáng nghi hoặc: cho nên, một lần trong đời tôi, tôi phải phá hủy tất cả những tin tưởng tôi đã chấp nhận từ trước đến giờ