HỮU THỂ HỌC / BẢN THỂ HỌC (Ontology)

Sách ĐẠO HỌC CHỈ NAM CHƯƠNG THỨ TƯ, TIẾT 11, Mục 1: “Vũ Trụ Trong Màn Đêm Giới Luận”, có đoạn đề cập đến tính quan trọng lớn lao của Bản Thể đầu tiên như sau: “Hãy nhìn xem sau một giấc ngủ dài, khách thương hồ chợp tỉnh giữa đại dương bao la, nhìn tứ hướng thử hỏi xem nhìn xuất phát do đâu? Rồi hằng vạn câu giải đoán, hằng ngàn lời minh xác cái bến tưởng tượng của cuộc khởi hành. Thực ra, người ta đã ngủ khi bước vào tàu buôn, người ta vẫn ngủ khi con tàu tách bến. Thế thì thử hỏi những lời hoạt họa mô tả cái bến khởi thỉ, phải chăng đó là giấc mơ ảo tưởng”?
Lời nói trên có ý dẫn dụ toàn nhân loại qua các trường phái, các tôn giáo đến nay như những hành khách đã ngủ khi đi trong con tàu chu kỳ trên đại dương không gian và thời gian bao la vô tận. Khi chợt tỉnh giấc giữa đại dương chẳng biết mình khởi hành (Nhứt Bản) từ đâu?, rồi lý luận bằng nhiều giải đoán khác nhau ở hôm nay, vậy thì thử hỏi những lời hoạt họa mô tả cái bến khởi thỉ, phải chăng đó là giấc mơ ảo tưởng”?. Đoạn tiếp theo của bài: … Nếu Bạn muốn tìm đến Bản Thể đồng nhứt của các chủ thuyết …

Thực ra cái gọi là "Bến Khởi Đầu" ấy chỉ là Vô Minh và từ cái vô minh ấy đã khởi lên vô vàn vô số những câu hỏi dưới danh nghĩa gọi là triết học này nọ. Vô Minh ấy chỉ có thể được giải trừ hay nói cách khác đó là Giác Ngộ qua con đường tu tập theo chánh pháp của Đại Thừa Phật Giáo