PHÊ PHÁN NĂNG LỰC PHÁN ĐOÁN - MỤC LỤC

N Ộ I   D U N G

Mấy lời giới thiệu và lưu ý của người dịch: “Phê phán năng lực phán đoán: “viên đá đỉnh vòm” của tòa nhà triết học Kant”

XV-LXXIX

IMMANUEL KANT

PHÊ PHÁN NĂNG LỰC PHÁN ĐOÁN

Lời Tựa cho lần xuất bản thứ nhất (1790)

1

Lời dẫn nhập

9

I. Về việc phân chia [nội dung] của triết học

9

II. Về “lĩnh vực” của triết học nói chung

14

III.  Phê phán năng lực phán đoán như là một phương tiện nối kết hai bộ phận của triết học thành một toàn bộ

18

IV. Năng lực phán đoán như là một quan năng ban bố quy luật tiên nghiệm

23

V. Nguyên tắc về tính hợp mục đích hình thức của giới Tự nhiên là một nguyên tắc siêu nghiệm của năng lực phán đoán

28

VI. Về việc nối kết tình cảm vui sướng với khái niệm về tính hợp mục đích của Tự nhiên

37

VII. Biểu tượng thẩm mỹ về tính hợp mục đích của Tự nhiên

41

VIII. Biểu tượng lôgíc về tính hợp mục đích của Tự nhiên

47

IX. Sự nối kết các việc ban bố quy luật của giác tính và lý tính thông qua năng lực phán đoán

51

Phân chia nội dung của toàn bộ tác phẩm

56

PHẦN MỘT:

PHÊ PHÁN NĂNG LỰC PHÁN ĐOÁN THẨM MỸ

57

CHƯƠNG MỘT: PHÂN TÍCH PHÁP VỀ NĂNG LỰC PHÁN ĐOÁN THẨM MỸ

57

QUYỂN I: PHÂN TÍCH PHÁP VỀ CÁI ĐẸP

57

Phương diện thứ nhất của phán đoán sở thích, xét về mặt Chất

57

§1: Phán đoán sở thích là có tính thẩm mỹ

58

§2: Sự hài lòng [có chức năng] quy định phán đoán sở thích là hoàn toàn độc lập với mọi sự quan tâm

59

§3: Sự hài lòng đối với cái dễ chịu là gắn liền với sự quan tâm

61

§4: Sự hài lòng đối với cái tốt [cũng] gắn liền với sự quan tâm

63

§5: So sánh ba phương cách khác nhau [nói trên] của sự hài lòng

66

Chú giải dẫn nhập: 1-1.1.1 (§§1-5)

69

Phương diện thứ hai của phán đoán sở thích, tức là, xét về mặt Lượng

75

§6: Cái đẹp là cái gì được hình dung như đối tượng của một sự hài lòng phổ biến, độc lập với mọi khái niệm

75

§7: So sánh cái đẹp với cái dễ chịu và với cái tốt thông qua đặc điểm trên đây

76

§8: Trong một phán đoán sở thích, tính phổ biến của sự hài lòng chỉ được hình dung như là [tính phổ biến] chủ quan

78

§9: Nghiên cứu câu hỏi: trong phán đoán về sở thích, tình cảm vui sướng đi trước hay đến sau sự phán đoán về đối tượng

82

Chú giải dẫn nhập 1.1.2 (§§6-9)

87

Phương diện thứ ba của các phán đoán sở thích xét về mặt Tương quan với mục đích được đưa vào xem xét trong các phán đoán ấy

93

§10: Tính hợp mục đích nói chung

93

§11:  Cơ sở duy nhất của phán đoán sở thích là hình thức của tính hợp mục đích của một đối tượng (hay của phương cách biểu tượng về nó)

94

§12: Phán đoán sở thích dựa trên các cơ sở tiên nghiệm

95

§13: Phán đoán-sở thích thuần túy là độc lập với sự kích thích và rung động

97

§14: Các ví dụ để giải thích

98

§15: Phán đoán sở thích là hoàn toàn độc lập với khái niệm về tính hoàn hảo

102

§16: Phán đoán sở thích, qua đó một đối tượng được gọi là đẹp mà lại phục tùng điều kiện của một khái niệm nhất định, là phán đoán sở thích không thuần túy

106

§17: Về lý tưởng của vẻ đẹp

109

Chú giải dẫn nhập 1.1.3 (§§10-17)

116

Phương diện thứ tư của phán đoán sở thích, xét về mặt Hình thái của sự hài lòng đối với đối tượng

129

§18: Tính hình thái của một phán đoán sở thích là gì?

129

§19: Tính tất yếu chủ quan được ta gán cho phán đoán thẩm mỹ là tính tất yếu có-điều kiện

130

§20: Điều kiện cho sự tất yếu do một phán đoán sở thích đề ra là Ý niệm về một “cảm quan chung”

131

§21: Có thể có cơ sở để tiền-giả định một “cảm quan chung” hay không?

132

§22: Tính tất yếu của sự tán đồng phổ biến được suy tưởng trong một phán đoán sở thích là tính tất yếu chủ quan, nhưng được hình dung như là khách quan khi tiền-giả định một “cảm quan chung”

135

Nhận xét chung về Phân tích pháp về cái đẹp

135

Chú giải dẫn nhập 1.1.4 (§§18-22)

140

QUYỂN II: PHÂN TÍCH PHÁP VỀ CÁI CAO CẢ

147

§23: Bước chuyển từ quan năng phán đoán về cái đẹp sang quan năng phán đoán về cái cao cả

147

§24: Phân chia các phương diện nghiên cứu đối với tình cảm về cái cao cả

151

A: Cái cao cả theo cách toán học

153

§25: Định nghĩa “cái cao cả”

153

§26: Việc lượng định độ lớn của những sự vật trong tự nhiên cần thiết cho Ý niệm về cái cao cả

157

§27: Về [phương diện] Chất của sự hài lòng trong phán đoán về cái cao cả

166

B: Cái cao cả theo cách năng động của Tự nhiên

171

§28: Giới Tự nhiên như một mãnh lực

171

§29: Về [phương diện] Hình thái của phán đoán về cái cao cả của Tự nhiên

177

Nhận xét chung về sự trình bày những phán đoán thẩm mỹ phản tư

179

Chú giải dẫn nhập 1.2 (§§23-29)

197

Sự diễn dịch những phán đoán thẩm mỹ thuần túy

211

§30: Sự diễn dịch những phán đoán thẩm mỹ về những đối tượng của Tự nhiên không nhắm đến cái được gọi là cao cả ở trong Tự nhiên mà chỉ hướng đến cái đẹp

211

§31: Về phương pháp của việc diễn dịch những phán đoán sở thích

213

§32: Đặc điểm thứ nhất của phán đoán sở thích

214

§33: Đặc điểm thứ hai của phán đoán sở thích

217

§34: Không thể có một nguyên tắc khách quan nào về sở thích cả

219

§35: Nguyên tắc của sở thích là nguyên tắc chủ quan của năng lực phán đoán nói chung

221

§36: Vấn đề chủ yếu phải giải quyết của một sự diễn dịch những phán đoán sở thích

222

§37: Trong một phán đoán sở thích, khẳng định tiên nghiệm về một đối tượng thực ra là gì?

225

§38: [Đi vào việc] diễn dịch những phán đoán sở thích

226

Nhận xét thêm

227

§39: Về tính có thể thông báo được (Mittelbarkeit) của một cảm giác

228

§40: Sở thích như là một loại “sensus communis” [cảm quan chung]

230

§41: Về sự quan tâm thường nghiệm đối với cái đẹp

235

§42: Về sự quan tâm trí tuệ [luân lý] đối với cái đẹp

237

Chú giải dẫn nhập 2 (§§30-42)

244

§43: Về nghệ thuật nói chung

259

§44: Về mỹ thuật

261

§45: Mỹ thuật là một nghệ thuật, trong chừng mực đồng thời có vẻ như là Tự nhiên

263

§46: Mỹ thuật là nghệ thuật của tài năng thiên bẩm

264

§47: Giải thích và xác nhận lý giải trên đây về tài năng thiên bẩm

266

§48: Về mối quan hệ của tài năng thiên bẩm với sở thích

270

§49: Về các quan năng của tâm thức góp phần tạo nên tài năng thiên bẩm

273

§50: Về sự kết hợp giữa sở thích và tài năng thiên bẩm trong những sản phẩm của mỹ thuật

282

§51: Phân loại các ngành mỹ thuật

283

§52: Về sự phối hợp của nhiều ngành mỹ thuật trong một và cùng một sản phẩm

290

§53: So sánh giá trị thẩm mỹ giữa các ngành mỹ thuật với nhau

291

§54: Nhận xét thêm

298

Chú giải dẫn nhập 3 (§§43-54)

306

CHƯƠNG II: BIỆN CHỨNG PHÁP CỦA NĂNG LỰC PHÁN ĐOÁN THẨM MỸ

321

§55

321

§56: Hình dung về nghịch lý (Antinomie) của sở thích

322

§57: Giải quyết nghịch lý của sở thích

323

Nhận xét I

327

Nhận xét II

331

§58:  Thuyết duy tâm [siêu nghiệm] về tính hợp mục đích của Tự nhiên cũng như của nghệ thuật như là nguyên tắc duy nhất của năng lực phán đoán thẩm mỹ

334

§59: Vẻ đẹp như là biểu trưng của luân lý

341

§60: Phụ lục: Học thuyết về phương pháp [Phương pháp học] về sở thích

347

Chú giải dẫn nhập 4 (§§55-60)

350

PHẦN II:

PHÊ PHÁN NĂNG LỰC PHÁN ĐOÁN MỤC ĐÍCH LUẬN

357

§61: Về tính hợp mục đích khách quan của Tự nhiên

359

CHƯƠNG I: PHÂN TÍCH PHÁP VỀ NĂNG LỰC PHÁN ĐOÁN MỤC ĐÍCH LUẬN

363

§62: Về tính hợp mục đích khách quan đơn thuần có tính hình thức để phân biệt với tính hợp mục đích có tính chất liệu

363

§63: Về tính hợp mục đích của Tự nhiên trong quan hệ tương quan [với những sự vật khác], phân biệt với tính hợp mục đích nội tại

369

§64: Về tính cách riêng có của những sự vật xét như những mục đích của Tự nhiên

373

§65: Những sự vật xét như những mục đích-tự nhiên là những thực thể có tổ chức

376

§66: Về nguyên tắc để phán đoán về tính hợp mục đích nội tại trong thực thể có tổ chức

381

§67: Về nguyên tắc của việc phán đoán mục đích luận về Tự nhiên nói chung như là hệ thống những mục đích

383

§68: Về nguyên tắc của mục đích luận như là nguyên tắc nội tại của Khoa học tự nhiên

387

Chú giải dẫn nhập 5-5.1 (§§62-68)

392

CHƯƠNG II: BIỆN CHỨNG PHÁP CỦA NĂNG LỰC PHÁN ĐOÁN MỤC ĐÍCH LUẬN

399

§69: Thế nào là một Nghịch lý (Antinomie) của năng lực phán đoán?

399

§70: Trình bày về Nghịch lý này

400

§71: Chuẩn bị sơ bộ để giải quyết Nghịch lý trên đây

403

§72: Về các Hệ thống khác nhau liên quan đến tính hợp mục đích của Tự nhiên

405

§73: Không Hệ thống nào trong số kể trên làm được điều nó hứa hẹn

409

§74: Lý do khiến ta không thể xử lý một cách giáo điều đối với khái niệm về “một Kỹ thuật của Tự nhiên” là vì: một mục đích tự nhiên là không thể giải thích được

413

§75: Khái niệm về một tính hợp mục đích khách quan của Tự nhiên là một nguyên tắc phê phán của lý tính dành cho năng lực phán đoán phản tư

416

§76: Nhận xét

420

§77: Về đặc điểm riêng có của giác tính con người nhờ đó khái niệm về một mục đích tự nhiên có thể có được cho ta

426

§78: Về sự hợp nhất giữa nguyên tắc cơ giới luận phổ quát của vật chất với nguyên tắc mục đích luận trong “Kỹ thuật của tự nhiên”

433

Chú giải dẫn nhập 6 (§§69-78)

441

HỌC THUYẾT VỀ PHƯƠNG PHÁP CỦA NĂNG LỰC PHÁN ĐOÁN MỤC ĐÍCH LUẬN

445

§79: Phải chăng mục đích luận phải được nghiên cứu như thể nó thuộc về “học thuyết về Tự nhiên”?

447

§80: Trong việc giải thích một sự vật như là mục đích tự nhiên, ta phải đặt nguyên tắc của cơ giới luận bên dưới nguyên tắc mục đích luận

449

§81: Về sự kết hợp cơ giới luận với nguyên tắc mục đích luận trong việc giải thích một mục đích tự nhiên như là sản phẩm tự nhiên

454

§82: Về hệ thống mục đích luận trong các quan hệ bên ngoài của những thực thể có tổ chức

459

§83: Về “Mục đích tối hậu” (letzter Zweck) của Tự nhiên như là của một hệ thống mục đích luận

464

§84: Về “Mục đích-tự thân” (Endzweck) của sự hiện hữu của một thế giới, tức là của bản thân sự Sáng tạo

471

§85: Về môn Thần học-vật lý

474

§86: Về môn Thần học-đạo đức

481

Nhận xét

485

§87: Về luận cứ luân lý chứng minh sự hiện hữu của Thượng đế

487

§88: Việc giới hạn giá trị hiệu lực của luận cứ chứng minh luân lý

495

Nhận xét

501

§89: Về lợi ích của luận cứ luân lý

503

§90: Về phương cách của sự tưởng thật trong một luận cứ mục đích luận chứng minh sự hiện hữu của Thượng đế

506

§91: Về phương cách của sự tưởng thật thông qua một lòng tin thực hành

513

NHẬN XÉT CHUNG VỀ MỤC ĐÍCH LUẬN

524

Chú giải dẫn nhập 7 (§§79-91)

538

(HẾT)

Bảng chỉ mục tên riêng

545

Bảng chỉ mục vấn đề và nội dung thuật ngữ

547

Thư mục chọn lọc

565