Gia đình thần thánh

MỤC LỤC

C. MÁC VÀ PH. ĂNG-GHEN

GIA ĐÌNH THẦN THÁNH HAY LÀ

PHÊ PHÁN SỰ PHÊ PHÁN CÓ TÍNH PHÊ PHÁN.

CHỐNG BRU-NÔ VÀ ĐỒNG BỌN

Nguyên văn tiếng Đức | Bản dịch tiếng Anh | Bản dịch tiếng Pháp

Gia đình thần thánh, hay là Phê phán sự phê phán có tính phê phán. Chống Bru-nô Bau-ơ và đồng bọn" là tác phẩm đầu tiên do C.Mác và Ph. Ăng-ghen cộng tác viết ra. Tác phẩm này được viết vào khoảng tháng Chín đến tháng Mười một 1844 và xuất bản vào tháng Hai 1845 ở Phran-phuốc trên sông Mai-nơ.

"Gia đình thần thánh" là tên gọi hài hước đặt cho anh em Bau-ơ và bọn theo đuôi họ tụ tập quanh tờ "Allgemeine Literatur - Zeitung" ("Báo văn học phổ thông"). Trong cuốn sách này, Mác và Ăng-ghen đã bác bỏ anh em Bau-ơ và những người khác thuộc phái Hê-ghen trẻ (hoặc phải Hê-ghen tả), đồng thời cũng phê phán cả triết học duy tâm của chính Hê-ghen.

Ngay từ mùa hè 1842, khi thành lập ở Béc-lin cái gọi là "Phái tự do", Mác đã bất đồng ý kiến nghiêm trọng với phái Hê-ghen trẻ. Tháng Mười 1842 Mác biên tập cho báo "Rheinische Zeitung" ("Báo sông Ranh") là tờ báo mà hồi bấy giờ có một số phần tử thuộc phái Hê-ghen trẻ ở Béc-lin tham gia, Mác phản đối đăng trên báo này những bài trống rỗng và phù phiếm xa rời cuộc sống thực tế và chìm đắm trong cuộc tranh luận triết học trừu tượng do "Phái tự do" nêu ra. Trong hai mươi năm trời sau khi Mác đoạn tuyệt với "Phái tự do" thì sự bất đồng ý kiến về lý luận và chính trị giữa Mác, Ăng-ghen với phái Hê-ghen trẻ đã trở nên hết sức sâu sắc và không thể dung hoà được. Điều đó không những chứng tỏ rằng Mác và  Ăng-ghen đã chuyển từ chủ nghĩa duy tâm sang chủ nghĩa duy vật, từ chủ nghĩa dân chủ cách mạng sang chủ nghĩa cộng sản, mà còn nói lên rằng anh em Bau-ơ và bọn theo đuổi họ bấy giờ đã thoái hoá rồi. Trên tờ "Allgemeine Literatur-Zeitung", Bau-ơ và nhóm của y đã vứt bỏ "xu hướng cấp tiến năm 1842" và "Rheinische Zeitung" là tờ báo biểu hiện rõ nhất xu hướng cấp tiến đó; chúng đã rơi vào chủ nghĩa duy tâm chủ quan tầm thường và thối nát, cổ động cho thứ "lý luận" chủ trương rằng chỉ có những cá nhân kiệt xuất tức kẻ thể hiện "tinh thần", "sự phê phán thuần tuý" mới là người sáng tạo ra lịch sử, còn quần chúng, nhân dân dường như chỉ là một chất liệu thiếu sức sống, là vật trở ngại trong quá trình lịch sử.

Để bóc trần tư tưởng phản động có hại đó, để bảo vệ quan điểm duy nhất mới và cộng sản chủ nghĩa của mình, lần đầu tiên Mác và Ăng-ghen quyết định hợp tác viết quyển sách này.

Trong mười ngày Ăng-ghen lưu lại Pa-ri, hai ông đã định ra đề cương, chia xong các chương mục và cùng viết "Lời tựa" của quyển sách mà ban đầu được gọi là "Phê phán sự phê phán có tính phê phán. Chống Bru-nô Bau-ơ và đồng bọn". Trước khi rời Pa-ri, Ăng-ghen đã viết xong mấy chương mục mà mình đảm nhiệm. Mác đã gánh vác đại bộ phận cuốn sách, cho tới cuối tháng Mười một 1844 mới viết xong; mặt khác, để viết những chương mục được phân công, ông đã lợi dụng một phần bản thảo kinh tế - triết học mà ông viết vào xuân - hè năm 1844, đã lợi dụng những điều thu hoạch được trong việc nghiên cứu lịch sử cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỷ XVIII và nhiều bút ký, trích yếu khác, nên đã vượt xa khuôn khổ ấn định cho cuốn sách. Trong quá trình in, Mác đã thêm vào tên sách mấy chữ "Gia đình thần thánh". Mục lục quyển sách này đã nói rõ những chương mục nào do Mác viết, những chương mục nào do Ăng-ghen viết. Quyển sách này khổ nhỏ, dày hơn 20 trang in, vì vậy căn cứ vào quy định thời bấy giờ của một số bang ở Đức, nó không bị cơ quan kiểm tra sách báo kiểm duyệt trước.

Lời tựa

Chương I - Sự phê phán có tính phê phán với tư thế một anh thợ đóng sách, hay là sự phê phán có tính phê phán thể hiện ở ông Rai-sơ-hát (Ăng-ghen)

Chương II - Sự phê phán có tính phê phán với tư thế "Mühleigner", hay là sự phê phán có tính phê phán thể hiện ở ông I-u-li-ut Phau-sơ (Ăng-ghen)

Chương III - Tính triệt để của sự phê phán có tính phê phán, hay là sự phê phán có tính phê phán thể hiện ở ông I-u. (I-ung-nít-xơ ?) (Ăng-ghen)

Chương IV - Sự phê phán có tính phê phán với tính cách là sự yên tĩnh của nhận thức, hay là sự phê phán có tính phê phán thể hiện ở ông Ét-ga

1. "Hội liên hợp công nhân " của Phlô-ra Tơ-ri-xtăng (Ăng-ghen)

2. Bê-rô bàn về gái điếm (Ăng-ghen)

3. Tình yêu (Mác)

4. Pru-đông (Mác)

Dịch một cách đặc trưng số 1

Bình luận có tính phê phán số 1

Bình luận có tính phê phán số 2

Dịch một cách đặc trưng số 2

Bình luận có tính phê phán số 3

Dịch một cách đặc trưng số 3

Bình luận có tính phê phán số 4

Dịch một cách đặc trưng số 4

Bình luận có tính phê phán số 5

Chương V  - Sự phê phán có tính phê phán dưới bộ mặt anh lái buôn những bí mật, hay là sự phê phán có tính phê phán thể hiện ở ông Sê-li-ga (Mác)

1. "Bí mật của sự dã man trong văn minh" và "Bí mật của tình trạng không có pháp luật trong nhà nước"

2. Bí mật của kết cấu tư biện

3. "Bí mật của xã hội có giáo dục"

4. "Bí mật của sự ngay thẳng và sự thành kính"

5. "Cái bí mật - giễu cợt"

6. Bồ câu cái (Ri-gô-lét)

7. Trật tự thế giới của "Những bí mật của thành Pa-ri"

Chương VI - Sự phê phán có tính phê phán tuyệt đối, hay là sự phê phán có tính phê phán thể hiện ở ông Bru-nô

1. Cuộc chinh phạt thứ nhất của sự phê phán tuyệt đối (Mác)

a) "Tinh thần" và "quần chúng"

b) Vấn đề Do Thái, số 1. Cách đặt vấn đề

c) Hin-rích, số 1. Những điều ám chỉ bí mật về chính trị, chủ nghĩa xã hội và triết học

2. Cuộc chinh phạt thứ hai của sự phê phán tuyệt đối

a) Hin-rích, số 2. "Sự phê phán" và "Phoi-ơ-bắc". Lên án triết học (Ăng-ghen)

b) Vấn đề Do Thái, số 2. Những phát hiện có tính phê phán về chủ nghĩa xã hội, về pháp luật học và chính trị (dân tộc) (Mác)

3. Cuộc chinh phạt thứ ba của sự phê phán tuyệt đối (Mác)

a) Sự phê phán tuyệt đối tự biện hộ cho mình. Quá khứ "chính trị" của nó.

b) Vấn đề Do Thái, số 3

c) Cuộc chiến đấu có tính phê phán chống lại cách mạng Pháp

d) Cuộc chiến đấu có tính phê phán chống lại chủ nghĩa duy vật Pháp

đ) Cuộc thất bại cuối cùng của chủ nghĩa xã hội

e) Tuần hoàn tự biện của sự phê phán tuyệt đối và triết học tự ý thức

Chương VII - Những bức thư của sự phê phán có tính phê phán

1. Quần chúng có tính phê phán (Mác)

2. "Quần chúng không có tính phê phán" và "sự phê phán có tính phê phán"

a) "Quần chúng sắt đá" và "Quần chúng không thoả mãn" (Mác)

b) Quần chúng "dễ xúc cảm" và "khao khát được cứu vớt" (Ăng-ghen)

c) Ơn trên ban cho quần chúng (Mác)

3. Quần chúng phê phán - không có tính phê phán, hay là "sự phê phán" và "nhóm Béc-lin" (Mác)

Chương VIII - Cuộc chu du thế giới và sự biến hình của sự phê phán có tính phê phán, hay là sự phê phán có tính phê phán thể hiện ở Rô-đôn-phơ, ông hoàng Giê-rôn-stanh (Mác)

1. Anh đồ tể biến một cách phê phán thành con chó, hay là anh Dao bầu

2. Sự bóc trần những bí mật của tôn giáo có tính phê phán, hay là Phlơ đơ Ma-ri

a) "Hoa cúc" tư biện

b) Phlơ đơ Ma-ri

3. Sự bóc trần những bí mật của pháp luật

a) Thày giáo, hay là lý luận mới về hình phạt. Bí mật đã bị bóc trần của chế độ buồng giam cá nhân. Những bí mật của y học

b) Thưởng và phạt. Sự xét xử song trùng (kèm biểu đồ)

c) Việc xoá bỏ sự dã man trong văn minh và sự thiếu pháp luật trong nhà nước

4. Bí mật bị bóc trần của những "quan điểm"

5. Sự bóc trần cái bí mật về sự lợi dụng dục vọng của con người, hay là Clê-măng Đác-vin

6. Sự bóc trần bí mật của sự giải phóng phụ nữ, hay là Lu-i-dơ Mô-ren

7. Sự bóc trần những bí mật của khoa kinh tế chính trị

a) Sự bóc trần về mặt lý luận những bí mật của khoa kinh tế chính trị

b) "Ngân hàng cho người nghèo"

c) Trại kiểu mẫu ở Bu-cơ-van

8. Rô-đôn-phơ, "bí mật đã bị bóc trần của mọi bí mật"

Chương IX - Cuộc phán xử cuối cùng của sự phê phán (Mác)

Lời kết thúc lịch sử